Gün, Ay İsimleri Nereden Geliyor Acaba?


Yazı eklemeyeli günler hatta aylar olunca ben de böyle bir yazıyla dönüş yapayım dedim. Hep merak etmişimdir nereden geliyor bu gün, ay isimleri. Hemen araştırdım, kafamı kurcalayan bu sorunu bir an önce çözmek zorundaydım...

Biliyorsunuz veya bilmiyorsunuz, iş hayatına girdim gireli pek çok alışkanlıklarımdan uzak kaldım. Yerlerine yenilerini eklemedim değil, olsun msn'yi de bıraktım facebook'u da ama eskiyi de unutmadım! Buralara sık sık uğrayıp ıvır zıvır yazılar ekleyip gevezelik yapmayı özledim doğrusu. Eski zararlı alışkanlıklarım aklıma geliyor sonra. Ara ara uğrayıp bırakılan yorumları okuduğum sıralarda bu özlemim kat kat arttı ve daha fazla ayrı kalamadım.

Neyse lafın kısası, ben gene alıştığınız tarzda hayatın ilginçliklerini, eğlenceli yönlerini, kafa dağıtmak sebebiyle arz etmeye devam edeyim de, arayı daha fazla açmamış olayım... Ne de olsa "Blog insanın kendi kendine eğlenebilmesidir." Bu da bir dungeon atasözü olsun.

...

 

Tavla oynayanlar Farsça altıya kadar saymasını bilirler. Yek, du, se, cihar, penç, şeş.

Şimdi de yedi sayısını öğreniyoruz. Farsça yedi 'heft' dir (veya hefte). Yedi günlük 'hafta' ismi de buradan alınmıştır. Halen Türkçe'de kullandığımız gün isimlerinin kökenlerinin neler olduklarını biliyor musunuz?

  • Cuma (Arapça), cuma: toplama, toplanma
  • Cumartesi (Arapça), ertesi - Türkçe
  • Pazar (Farsça), ba: yemek, zar: yer
  • Pazartesi (Farsça), ertesi - Türkçe
  • Salı (İbrânice), salı: üçüncü
  • Çarşamba (Farsça), cehar şenbe: dördüncü gün
  • Perşembe (Farsça), penç şenbe: beşinci gün

Günümüzde kullandığımız ay isimlerinin geldikleri yerler de karışık. Hicri takvimdeki Arabi ay isimlerinin bugün hiçbirini kullanmamamıza rağmen yine de Şubat, Nisan, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarının isimlerinin kökenleri Arapça ve Süryanice, Kasım ayınınki ise Arapça. İşin daha ilginç yanı bunlardan Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül hemen hemen aynı telaffuzla Yahudi takviminde de yer alıyorlar.

Gelin ayların isimleri ve kökenlerine bir göz atalım:

  • Ocak (Türkçe), kışın evlerde ateş yakılan yer
  • Şubat (Süryanice)
  • Mart (Latince), Maritus: mitolojik isim Mars'tan
  • Nisan (Süryanice)
  • Mayıs (Latince), Tanrıça Maria'nın ayı
  • Haziran (Süryanice)
  • Temmuz (Arapça, Süryanice)
  • Ağustos (Latince), Roma İmparatoru Augustus'un adından geliyor
  • Eylül (Süryanice)
  • Ekim (Türkçe), toprağı ekmekten geliyor
  • Kasım (Arapça), bölen
  • Aralık (Türkçe), iki zaman dilimi arası

...

Dikkat ederseniz yazıda bazı eksiklikler var. Bunun anlamı Süryanice olanları mesela araştır - gel oluyor. Ona da bakarız bir ara...

0 yorum: